İlhan SELÇUK
Mevlana ve Konya...
“Sarhoşum, sarhoşum, birinin sarhoşuyum..
Şarap içtim, şarap içtim, birinin elinden şarap içtim..
Kadeh gibi beni kırdı ve hemen doldurdu..
Onun kırışı boşuna değildir; belli ki bir kırdıran var...”
*
Yukarıdaki dizeler “Hazreti Mevlânâ’nın Rubaileri” (Şefik Can - Kültür Bakanlığı Yayınları) kitabından 2011 sayılı dörtlüğü oluşturuyor...
Geçenlerde bu köşede Mevlana’dan birkaç rubaiyi yayımlayınca bir dostum:
- İnanamıyorum, demişti, Mevlana içkiye, şaraba, sarhoşluğa böylesine meylediyorsa neden bugünkü Konya’da içki içilecek bir yer yok?..
Sorunun yanıtını aramadan önce Mevlana’dan ve aynı kitaptan birkaç güzel rubaiyi daha sunmakta yarar var...
*
“Bugün, sarhoşça bir dönüp dolaşayım..
Bugün başımın kâsesinden şarap kadehi, içki bardağı yapayım..
Bugün, bu şehirde hiç durmadan sarhoş sarhoş gezeyim..
gezeyim de deli divane etmek için bir akıllı arayayım.”
Soru:
Mevlana’nın sarhoş sarhoş gezmek istediği şehir Konya mıdır?..
*
Bir rubai daha:
“Sevgilinin uğrunda gururu terk eden
Benlikten geçerek kendini alçaltan cana yemin ederim
Onun aşkıyla, güzelliğiyle mest olan başa yemin ederim...
Beni, bir elimde sevgilinin eli, öbür elimde kadeh ile gördükleri..
O mutlu ân’a yemin ederim..”
*
“Haram olan içki ile dolu öyle bir kadehi var ki sorma..
Can düşmanı, fakat öyle latif bir şarapla dolu kadehi var ki sorma..
Benim önüme öyle ham bir şarap getiriyor ki sorma..
Beni öyle bir adla çağırıyor ki sorma..”
*
Mevlana’nın dörtlüklerinde ham sofuluk yoktur; gönülden gönüle insan sevgisinin hoşgörülü sarhoşluğundan nasibini almış şiirin dizeleri vardır...
13’üncü yüzyılda yaşadı Mevlana, Belh’te doğdu, Konya’ya yerleşti...
Neden?..
Bir yandan Moğol istilası uç veriyordu; ama, asıl neden Belh’teki İslamda ağır basan katı bağnazlıktı...
Namaz kılmayanlar, oruç tutmayanlar kırbaçlanıyordu...
Özgür düşünceleri nedeniyle Mevlana’nın bu taassup ortamında rahat yaşayabilmesi olanaksızdı...
O dönemde Anadolu’da her türlü düşünce hoşgörüyle karşılanıp tartışılabiliyordu...
Mevlana bu nedenle Konya’ya yerleşti...
*
Peki, bugün Konya’da her türlü düşünce rahatça tartışılabiliyor mu?..
Bir kadeh şarap içilecek yer bulunmayan bugünkü Konya Mevlana’nın rubailerine yakışıyor mu?..
İLHAN SELÇUK
Cumhuriyet
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder